Sử dụng nhà đất số 57 Cao Thắng để đổi lấy khu “đất vàng” 185 Hai Bà Trưng - Trụ sở Trung tâm Ca nhạc nhẹ, thế nhưng trước đó nữ đại gia Dương Thị Bạch Diệp đã mang nhà đất hoán đổi đi thế chấp ngân hàng.
Mang tài sản đã thế chấp đi hoán đổi
Liên quan đến sai phạm trong quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, ngoài vụ án xảy ra tại khu đất số 8 -12 Lê Duẩn, Q.1, ông Nguyễn Thành Tài - Nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM còn trực tiếp dính líu đến vụ hoán đổi trái quy định khu đất công 185 Hai Bà Trưng, Q.3 của nữ đại gia Dương Thị Bạch Diệp.
Nhà đất số 185 Hai Bà Trưng, P.6.Q.3 được UBND TP.HCM giao cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ (đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thành phố) quản lý, sử dụng từ năm 1998.
Do cơ sở vật chất xuống cấp nên từ năm 2007, Trung tâm Ca nhạc nhẹ hợp tác với một số đơn vị để cải tạo, trong đó có Công ty TNHH BĐS Diệp Bạch Dương, doanh nghiệp do bà Dương Thị Bạch Diệp làm giám đốc.
Khi đó, nữ đại gia Bạch Diệp đề xuất sử dụng một BĐS khác có giá trị tương đương để hoán đổi lấy "đất vàng" 185 Hai Bà Trưng. Nếu được hoán đổi, công ty bà Bạch Diệp sẽ hợp khối các địa chỉ 179 bis, 181 và 183 Hai Bà Trưng với 185 Hai Bà Trưng thành thửa đất lớn để xây tổ hợp khách sạn 5 sao.
Khu đất hợp khối 179 bis, 181, 183 và 185 Hai Bà Trưng, Q.3 hiện nay.
Được lãnh đạo Trung tâm Ca nhạc nhẹ ủng hộ, bà Bạch Diệp mua được nhà đất số 57 Cao Thắng, P.3, Q.3 phù hợp với yêu cầu hoán đổi. Đầu năm 2008, nữ đại gia này 2 lần gửi đơn đến UBND Thành phố và các sở ngành đề nghị hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng, đồng thời sẽ hỗ trợ Trung tâm Ca nhạc nhẹ 5 tỷ đồng.
Do không có quy định hoán đổi giữa tài sản Nhà nước và tài sản tư nhân, cũng như đây chỉ là đề nghị đơn phương của Công ty Diệp Bạch Dương, nên UBND TP.HCM có văn bản “không chấp thuận phương án hoán đổi vì không có cơ sở xem xét giải quyết”.
Sau đó, bà Bạch Diệp tiếp tục gửi đơn đến ông Nguyễn Thành Tài đề nghị hoán đổi 2 cơ sở nhà đất trên kèm theo phí sửa chữa, tu bổ Trung tâm Ca nhạc nhẹ 20 tỷ đồng.
Mặc dù UBND TP.HCM chưa có ý kiến gì về việc này nhưng Trung tâm Ca nhạc nhẹ đã tổ chức họp để thống nhất phương án hoán đổi, ra nhiều văn bản đề xuất thực hiện.
Sau khi hoàn tất thủ tục pháp lý mua và cấp giấy chứng nhận nhà đất 57 Cao Thắng, bà Bạch Diệp đưa những giấy tờ này cho giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ để chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.
Tuy nhiên tháng 12/2008, bà Bạch Diệp đã “âm thầm” ký hợp đồng vay 21.860 lượng vàng với Agribank TP.HCM, tài sản thế chấp là nhà đất 57 Cao Thắng. Việc thế chấp này lãnh đạo Trung tâm Ca nhạc nhẹ không hề hay biết. Tháng 4/2009, công trình tại 57 Cao Thắng được UBND Q.3 cấp giấy phép xây dựng.
“Đất vàng” 185 Hai Bà Trưng trị giá bao nhiêu?
Đến tháng 7/2009, bà Bạch Diệp tiếp tục làm công văn và gặp mặt trực tiếp ông Nguyễn Thành Tài để trình bày nguyện vọng hoán đổi nhà đất. Được Chủ tịch UBND TP.HCM khi đó là ông Lê Hoàng Quân chấp thuận, ông Tài giao Văn phòng UBND đề xuất giao sở ngành liên quan nghiên cứu, xử lý cho hoán đổi.
Trong các cuộc họp với các sở ngành sau đó, bà Bạch Diệp cung cấp các tài liệu pháp lý về nhà đất 57 Cao Thắng nhưng lại giấu nhẹm thông tin đã thế chấp nhà đất này cho Agribank TP.HCM.
Từ sự việc đã rồi như nói trên, UBND TP.HCM chấp thuận cho Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch và công ty của bà Bạch Diệp hoán đổi nhà đất công 185 Hai Bà Trưng với nhà đất 57 Cao Thắng.
Về phương án hoán đổi, công ty bà Bạch Diệp có trách nhiệm đầu tư 25 tỷ đồng xây mới và hỗ trợ thêm 5 tỷ đồng cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ mua sắm trang thiết bị. Đồng thời công ty phải thuê đơn vị thẩm định 2 nhà đất hoán đổi.
Đã nhận bàn giao và sử dụng nhà đất 57 Cao Thắng, thế nhưng Trung tâm Ca nhạc nhẹ vẫn chưa hoàn tất thủ tục pháp lý nhà đất này.
Sau khi thẩm định, Sở Tài chính trình ông Nguyễn Thành Tài phê duyệt giá trị 2 nhà đất làm cơ sở thực hiện hoán đổi. Cụ thể, giá trị quyền sử dụng nhà đất 185 Hai Bà Trưng gần 187,3 tỷ đồng và nhà đất 57 Cao Thắng có giá 176,4 tỷ đồng.
Theo phương án hoán đổi, công ty bà Bạch Diệp không phải trả cho Nhà nước phần chênh lệch do đã đầu tư 25 tỷ đồng xây công trình tại 57 Cao Thắng. Nhưng do chi phí xây dựng chỉ 20,6 tỷ đồng nên công ty phải nộp 4,4 tỷ đồng vào ngân sách.
Khi công trình hoàn tất, đầu năm 2011 Sở TN&MT TP.HCM đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở và quyền sử dụng đất số 57 Cao Thắng cho công ty bà Bạch Diệp. Do phải giao giấy chứng nhận bản chính này cho Agribank TP.HCM nên công ty không làm thủ tục chuyển giao cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ được.
Ở chiều ngược lại, công ty bà Bạch Diệp nhận bàn giao nhà đất 185 Hai Bà Trưng vào tháng 1/2011. Sau khi được cấp giấy chứng nhận cho nhà đất này, bà Bạch Diệp đã thế chấp để vay 160 tỷ đồng tại Ngân hàng TMCP Phương Nam (nay là Sacombank).
Tính đến tháng 5/2018, khoản vay này còn dư nợ 222,8 tỷ đồng, thuộc loại nợ xấu (nhóm 5). Sacombank đã bán khoản nợ này cho Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Theo kết quả giám định tài sản, thời điểm tháng 1/2019, giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất tại nhà đất 57 Cao Thắng là 328,5 tỷ đồng. Nhà đất 185 Hai Bà Trưng có giá trị 352,8 tỷ đồng.
Trong vụ án này, bà Bạch Diệp thừa nhận sử dụng nhà đất 57 Cao Thắng đã thế chấp để hoán đổi nhà đất 185 Hai Bà Trưng mà không thông báo cho các cơ quan chức năng; khai báo thiếu thành khẩn khi đổ lỗi cho nhiều cá nhân, đơn vị tiếp nhận hồ sơ.
Là người chấp thuận chủ trương, chỉ đạo giải quyết việc hoán đổi nên ông Nguyễn Thành Tài phải chịu trách nhiệm về hành vi và hậu quả đã xảy ra. Tài liệu điều tra không xác định được ông Tài có vụ lợi hay động cơ cá nhân khác trong việc giải quyết hoán đổi này.